Cda O'zgaruvchi Turlari Turlari(Data Types)

Ushbu qo'llanmada siz C da int, float, char va boshqalar kabi asosiy ma'lumotlar turlari haqida bilib olasiz.

C da o'zgaruvchilarning ma'lumotlar turlarini bildirish kerak. Misol uchun:

int myVar;

Bu yerda myVar int (integer) turidagi o'zgaruvchidir. Intning hajmi 4 bayt hisoblanadi.

Basic types

Turi                              Hajmi (bytes)            Format Specifier
  int                                 4                          %d
  float                               4                          %f
  char                                1                          %c
  double                              8                          %lf
  short int                           2                          %hd
  unsigned int                         2,odatda 4                 %u
  long int                   eng kami 4, odatda 8                %ld, %li
  long long int                 eng kami 8                       %lld, %lli
  unsigned long int             eng kami 4                       %lu
  unsigned long long int        eng kami 8                       %llu
  signed char                       1                            %c
  unsigned char                     1                            %c
  long double        eng kamida 10, odatda 12 or 16              %Lf

int

Integerlar butun sonlar , integer sonlar tarkibiga manfiy sonlar ham kiradi, Shunday qilib, integerlar manfiy{-1, -2, -3, -4, ...}, musbat{1, 2, 3, 4, ...} yoki nol {0} bo'lishi mumkin.

Masalan: 0, -5, 10

C da biz int(integer)dan butun sonli o'zgaruvchini hosil qilishimiz mumkin.

int id;

Bu yerda id butun sonli o'zgaruvchidir. C da birdaniga bir nechta o'zgaruvchilarni e'lon qilishingiz mumkin. Masalan:

int id, age;
int id;
int age;

Int hajmi odatda 4 baytni (32 bit) tashkil qiladi. Va -2147483648 dan 2147483647 gacha bo'lgan 2^32 ta aniq holatni olishi mumkin.

float and double

float va double haqiqiy sonlarni ushlab turish uchun ishlatiladi. Masalan:

float salary;
double price;

C da floating-point raqamlari eksponent sifatida ham ifodalanishi mumkin. Masalan:

float normalizationFactor = 22.442e2;

Float va double o'rtasidagi farq nima? Float hajmi (bitta aniqlikdagi float ma'lumotlar turi) 4 baytni tashkil qiladi. Va double hajmi (ikki tomonlama aniqlikdagi float ma'lumotlar turi) 8 baytni tashkil qiladi.

char

char kalit so'zi belgilar turidagi o'zgaruvchilarni e'lon qilish uchun ishlatiladi. Masalan:

char test = 'h';
char hello =  'A';

Eslatma: char ga qiymat berayotganda ' ' (bitta qo'shtirnoq)dan foydalaniladi, va char ga 1 ta belgidan oshiq belgi kiritish mumkin emas!

char (character) o'zgaruvchisi hajmi 1 bayt.

void

void to'liq bo'lmagan tur. Bu "hech narsa" yoki "hech qanday turdagi" degan ma'noni anglatadi. Voidni yo'q deb o'ylashingiz mumkin. Masalan, funktsiya hech narsani qaytarmasa, uning qaytish turi void bo'lishi mumkin. Shuni esingizdan chiqarmangki, void tipidagi o'zgaruvchilar yaratolmaysiz.

short and long

Agar sizga katta raqamlardan foydalanish zarur bo'lsa, siz long tipidagi aniqlovchi vositadan foydalanishingiz mumkin.

Masalan:

long a;
long long b;
long double c;

Bu yerda a va b o'zgaruvchilar butun son qiymatlarini saqlashi mumkin. Va, c floating-point (ya'ni kasrli sonlar yoki qoldiq son) raqamini saqlashi mumkin.

Agar siz codingizda faqat kichik butun sondan foydalanishingizga ishonchingiz komil bo'lsa, siz short ni ishlatishingiz mumkin. short [-32,767, +32,767] oralig'idagi sonlarni qabul qiladi.

short d;
short int a;

Sizeof () operatori yordamida har doim o'zgaruvchining o'lchamini tekshirishingiz mumkin.

#include <stdio.h>      
int main() {
  short a;
  long b;
  long long c;
  long double d;

  printf("short ning hajmi = %d bytes\n", sizeof(a));
  printf("long ning hajmi = %d bytes\n", sizeof(b));
  printf("long long ning hajmi = %d bytes\n", sizeof(c));
  printf("long double ning hajmi = %d bytes\n", sizeof(d));
  return 0;
}

signed and unsigned

C da signed va unsigned tip modifikatorlari. Siz ularni ishlatib ma'lumotlar turini saqlashni o'zgartirishingiz mumkin. Masalan:

unsigned int x;
int y;

Bu yerda x o'zgaruvchisi faqat nol va musbat qiymatlarni ushlab turishi mumkin, chunki biz unsigned modifikatoridan foydalanganmiz.

Int hajmini 4 baytligin hisobga olgan holda, y o'zgaruvchisi -2147483648 dan 2147483647 gacha, x o'zgaruvchisi 0 dan 4294967295 gacha bo'lgan qiymatlarni ushlab turishi mumkin.

C da boshqa ma'lumotlar turlari(other data types):

• bool Type
• Enumerated type
• Complex types

Derived Data Types

Ma'lumotlarning asosiy turlaridan kelib chiqadigan ma'lumotlar turlari derived tiplaridir. Masalan: listlar, pointerlar, funktsiyalar turlari, strukturalar va boshqalar. Ushbu olingan ma'lumotlar turlari haqida keyingi o'quv qo'llanmalarida bilib olamiz.

Telegram Blog @asadbekdev