Ushbu qo'llanmada siz o'zgaruvchilar va o'zgaruvchiga nom berish qoidalari haqida bilib olasiz. Shuningdek, siz C dasturlash tilida o'zgarmaslar va konstantalar yaratishni o'rganasiz.

O'zgaruvchilar

Dasturlashda o'zgaruvchi - bu ma'lumotni saqlash uchun konteyner (saqlash maydoni). Saqlash maydonini ko'rsatish uchun har bir o'zgaruvchiga noyob nom (identifikator) berilishi kerak. O'zgaruvchan nomlar faqat xotira joylashuvining ramziy ifodasidir.

Masalan:

int playerScore = 95;

Bu yerda playerScore int tipidagi o'zgaruvchidir, O'zgaruvchiga 95 qiymat beriladi.

char ch = 'a';
// some code
ch = 'l';

O'zgaruvchining qiymati o'zgarishi mumkin, shuning uchun o'zgaruvchi deb nomlanadi.

O'zgaruvchini nomlash qoidalari:

1. O'zgaruvchining nomi faqat harflar (katta va kichik harflar), raqamlar va pastki chiziqlardan iborat bo'lishi mumkin.
2. O'zgaruvchining birinchi harfi, pastki chiziq yoki harf bo'lishi kerak.
3. O'zgaruvching nomi (identifikator) qanchalik uzun bo'lishi mumkinligi to'g'risida hech qanday qoida yo'q. Ammo identifikator 31 belgidan uzun bo'lsa, ba'zi kompilyatorlarda muammolarga duch kelishingiz mumkin.

Izoh: Siz har doim o'zgaruvchiga mazmunli nom berishga harakat qilishingiz kerak. Masalan: firstName fn ga qaraganda yaxshiroq o'zgaruvchidir.

C - kuchli yozilgan til. Bu shuni anglatadiki, o'zgaruvchining turini e'lon qilingandan so'ng uning turini o'zgartirish mumkin emas.

Masalan:

int number = 5;       // integer variable
number = 5.5;          // error
double number;       // error

Bu yerda number o'zgaruvchisi turi int(integer). Ushbu o'zgaruvchiga Qoldiqli qiymat ya'ni 5.5 qiymatini bera olmaysiz. Shuningdek, siz o'zgaruvchining turini double qila olmaysiz. Decimal qiymatlarni C da saqlash uchun uning turini double yoki float deb e'lon qilish kerak.

Literallar

Literallar - belgilangan qiymatlarni ifodalash uchun ishlatiladigan ma'lumotlar. Ular to'g'ridan-to'g'ri kodda ishlatilishi mumkin. Masalan: 1, 2.5, 'c' va boshqalar.

Bu yerda 1, 2,5 va "c" harflar. Nima uchun? Siz ushbu belgilarga turli xil qiymatlarni tayinlay olmaysiz.

1. Integers(butun sonlar)

Integer - bu raqamli literal , hech qanday kasr yoki eksponent qismsiz. C dasturlashda uchta to'liq sonli harflar mavjud:

• decimal (10 lik sanoq)
• octal (8 lik sanoq)
• hexadecimal (16 lik sanoq)

Masalan:

Decimal: 0, -9, 22 etc
Octal: 021, 077, 033 etc
Hexadecimal: 0x7f, 0x2a, 0x521  va boshqalar

C da octal(8lik sanoq) sonlar 0 bilan, hexadecimal(16 lik sanoq) sonlar 0x bilan boshlanadi.

2. Floating-point Literals

Floating-point literal - bu sonli literal bo'lib, uning kasr shakli yoki ko'rsatkich darajasi mavjud. Masalan:

1.  -2.0
2.  0.0000234
3. -0.22E-5

Izoh: E-5 = 10^-5

3. Characters Character literal bitta qo'shtirnoq ichagi bitta belgini qo'yish orqali hosil qilinadi. Masalan: 'a', 'm', 'F', '2', '}' va boshqalar.

4. Escape Sequences

Ba'zan, C dasturlashda yozib bo'lmaydigan yoki maxsus ma'noga ega bo'lgan belgilarni ishlatish kerak bo'ladi. Masalan: yangi qator kiritish(enter), bo'shliq tashlash(tab), savol belgisi kiritish va boshqalar..

                  Escape Sequences
                      Character

            \b                Backspace

            \f                Form feed

            \n                Newline

            \r                Return

            \t                Horizontal tab

            \v                Vertical tab

            \\                Backslash

            \'                Single quotation mark

            \"                Double quotation mark

            \?                Question mark

            \0                Null character

Masalan: \ n yangi satr uchun ishlatiladi. Backslash \ maxsus belgilarni kompilyator tomonidan normal ya'ni string sifatida ishlashini oldini oladi.

5. String Literals

String literal - bu ikki qo'shtirnoqli belgilar orasiga kiritilgan belgilar ketma-ketligi. Masalan:

"good"                  //string constant
""                     //null string constant
"      "               //string constant of six white space
"x"                    //string constant having a single character.
"Earth is round\n"         //prints string with a newline

Constants Agar codeingizda qiymatini o'zgartirib bo'lmaydigan o'zgaruvchi e'lon qilishni xohlasangiz, const kalit so'zidan foydalanishingiz mumkin. Bu konstanta(const) hosil qiladi. Masalan:

const double PI = 3.14;

E'tibor bering, codega biz const kalit so'zini qo'shdik.

Bu erda PI ramziy constanta uning qiymatini o'zgartirish mumkin emas.

const double PI = 3.14;
PI = 2.9; //Error

Bundan tashqari, #define preprocessor direktivasi yordamida constantni belgilashingiz mumkin. Biz bu haqda C dagi Macro Funksiyalar qo'llanmasida bilib olamiz.

Telegram Blog @asadbekdev